Wydział Inżynierii Miejskiej, Ochrony Środowiska i Rozwoju Urbanistycznego działa w oparciu o następującą strukturę:

1) wieloosobowe stanowisko ds. ochrony środowiska;
2) wieloosobowe stanowisko ds. gospodarowania odpadami komunalnymi;
3) wieloosobowe stanowisko ds. rozwoju urbanistycznego;
4) Referat ds. dróg publicznych;
5) wieloosobowe stanowisko ds. prac porządkowych na terenie miasta, tworzone sezonowo – w oparciu o umowy o organizację prac interwencyjnych, zawierane z Powiatowym Urzędem Pracy w Żywcu.

Do zakresu działania Wydziału Inżynierii Miejskiej, Ochrony Środowiska i Rozwoju Urbanistycznego należy w szczególności:

1) w zakresie ochrony środowiska:
     a) sporządzanie zezwoleń na usunięcie drzew oraz krzewów z terenu nieruchomości i naliczanie opłat z tego tytułu;
     b) wymierzanie kar pieniężnych za samowolne usuwanie drzew lub krzewów;
     c) przygotowywanie projektów uchwał Rady w sprawach objęcia ochroną prawną drzew mających charakter pomnika przyrody;
     d) zapewnienie warunków niezbędnych do realizacji przepisów o ochronie środowiska na terenie miasta oraz sprawowanie kontroli przestrzegania i stosowania tych przepisów, współdziałając ze Strażą Miejską w Żywcu;
     e) ustanawianie ograniczeń, co do czasu pracy lub korzystania z urządzeń technicznych oraz środków transportu, wytwarzających w środowisku nadmierny hałas lub wibracje;
      f) udzielanie pomocy organizacjom społecznym w ich działalności w dziedzinie ochrony środowiska oraz współdziałanie z organizacjami społecznymi i podmiotami gospodarczymi, zajmującymi się zagadnieniami ochrony środowiska;
     g) gospodarowanie środkami budżetu miasta pochodzącymi z opłat i kar środowiskowych;
     h) edukacja ekologiczna i obsługa Miejskiego Centrum Ekologicznego;
      i) występowanie do Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska z wnioskami dotyczącymi naruszeń przepisów o ochronie środowiska – a przy bezpośrednim zagrożeniu – wydawanie poleceń;
      j) sporządzanie raportów z realizacji programu ochrony środowiska;
     k) koordynacja systemu zarządzania środowiskiem;
      l) opiniowanie zezwoleń na składowanie odpadów niebezpiecznych na wydzielonych częściach innych składowisk odpadów;
   m) prowadzenie publicznie dostępnego wykazu danych o dokumentach, zawierających informację o środowisku i jego ochronie;
     n) zatwierdzanie ugody ustalającej zmiany stanu wody na gruncie;
     o) rozstrzyganie sporów o przywrócenie stosunków wodnych na gruntach do stanu poprzedniego oraz innych spraw wodno-prawnych;
     p) rozliczanie opłat wnoszonych do Urzędu Marszałkowskiego z tytułu korzystania ze środowiska;
     q) utrzymanie czystości i porządku w gminie, w tym prowadzenie selektywnej zbiórki surowców wtórnych;
      r) sporządzanie zezwoleń dla podmiotów prowadzących działalność polegającą na opróżnianiu zbiorników bezodpływowych i transporcie nieczystości ciekłych;
     s) opiniowanie programów gospodarki odpadami niebezpiecznymi, zezwoleń na prowadzenie działalności w zakresie odzysku lub unieszkodliwienia odpadów;
      t) uczestniczenie w postępowaniach związanych z wydawaniem pozwoleń na wytwarzanie odpadów;
     u) sporządzanie decyzji nakazującej posiadaczowi odpadów ich usunięcie z miejsc, które nie są przeznaczone składowania lub magazynowania odpadów;
     v) letnie utrzymanie czystości ulic, placów, parkingów i innych terenów gminnych;
    w) realizacja zadań w zakresie utrzymania i remontów kanalizacji deszczowej;
     x) sporządzanie umów z podmiotami i naliczanie opłat za odprowadzenie wód deszczowych do kanalizacji miejskiej;
     y) przygotowywanie projektów uchwał Rady, wprowadzających Regulamin zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzenia ścieków;
     z) wydawanie podmiotom zezwoleń na prowadzenie działalności w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzenia ścieków;
  aa) nadzór i kontrola w zakresie prowadzenia przez podmioty działalności związanej ze zbiorowym zaopatrzeniem w wodę i zbiorowym odprowadzeniem ścieków oraz przestrzegania obowiązującego w tym zakresie Regulaminu;
  bb) sporządzanie zezwoleń na prowadzenie schronisk dla bezdomnych zwierząt;
   cc) sporządzanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia;
   dd) sporządzanie projektów uchwał Rady, wprowadzających regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie miasta Żywca;
   ee) sporządzanie umów zawieranych z podmiotami świadczącymi usługi w zakresie zbierania, transportu i unieszkodliwiania zwłok bezdomnych zwierząt i ich części;
    ff) prowadzenie ewidencji:
        - zbiorników bezodpływowych;
        - przydomowych oczyszczalni ścieków;
        - umów na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości;
  gg) sporządzanie decyzji nakazujących właścicielom nieruchomości przyłączenie się do istniejącej sieci kanalizacji sanitarnej;
  hh) sporządzanie decyzji w sprawie ustalenia obowiązku uiszczenia opłaty za odbieranie odpadów komunalnych oraz wysokości opłat z tym związanych, terminów udostępniania pojemników i worków na odpady w celu ich opróżniania;
2) w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi:
    a) organizowanie przetargów na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości albo przetargów na odbieranie i zagospodarowanie tych odpadów;
    b) opracowywanie projektów umów na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, zawieranych z przedsiębiorcą wyłonionym w przetargu, o którym mowa w ppkt a);
    c) opracowywanie projektów uchwał w sprawie:
        - wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ustalenia stawki takiej opłaty;
        - ustalenia stawki opłaty za pojemnik o określonej pojemności;
        - określenia terminu, częstotliwości i trybu uiszczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi; 
        - określenia wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, składanej przez właścicieli nieruchomości oraz terminu składania pierwszej deklaracji;
        - określenia szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów;
        - odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy; 
        - ewentualnych dodatkowych rodzajów usług świadczonych przez Miasto Żywiec w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów oraz wysokości cen za te usługi;
   d) dokonywanie wymiaru opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi;
   e) sporządzanie decyzji określających, wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi;
    f) sporządzanie decyzji określających zaległości z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi;
   g) rozpatrywanie podań i odwołań oraz wniosków z zakresu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi;
   h) dokonywanie corocznej analizy stanu gospodarki odpadami komunalnymi;
    i) prowadzenie rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości;
    j) sporządzanie rocznego sprawozdania z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi;
   k) wymierzania kar pieniężnych dla przedsiębiorców za:
      - odbieranie odpadów komunalnych bez wymaganego wpisu do rejestru działalności regulowanej;
      - mieszanie selektywnie zebranych odpadów komunalnych ze zmieszanymi już odpadami komunalnymi;
      - nieprzekazywanie odebranych od właścicieli nieruchomości odpadów komunalnych do regionalnej instalacji służącej ich przetwarzaniu;
      - nierzetelne sporządzenie sprawozdania lub za złożenie go po terminie;
3) w zakresie rozwoju urbanistycznego:
    a) przygotowanie projektów uchwał związanych z opracowaniem studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz nadzorowanie opracowania studium;
    b) zbieranie wniosków do zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego;
    c) dokonywanie okresowej oceny skutków zmian w zagospodarowaniu przestrzennym, wynikających z realizacji planu miejscowego i na tej podstawie ocenianie aktualności tego planu;
    d) sporządzanie decyzji o warunkach zabudowy oraz decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz prowadzenie rejestru wydanych decyzji w sposób określony przez przepisy prawa dla wszystkich rodzajów inwestycji;
    e) wydawanie zaświadczeń o przeznaczeniu terenów w planie zagospodarowania przestrzennego;
     f) wydawanie wyrysów i wypisów z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego;
    g) przygotowywanie konkursów na koncepcje urbanistyczne lub architektoniczne inwestycji szczególnie istotnych dla miasta;
    h) opiniowanie ustanowionych stref ochronnych i sposobu ich zagospodarowania;
     i) przygotowanie projektów uchwał Rady związanych z opracowaniem zmian miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz nadzorowanie opracowania zmian;
    j) naliczanie i sporządzanie decyzji dotyczących renty planistycznej;
   k) realizacja i opracowanie strategii rozwoju miasta;
    l) opracowanie programu operacyjnego rozwoju miasta;
  m) nowelizacja projektów programu energetycznego miasta;
   n) sporządzanie postanowień i decyzji, zatwierdzających geodezyjny podział działek;
4) w zakresie inżynierii miejskiej (zadania Referatu ds. Dróg Publicznych):
    a) utrzymanie nawierzchni dróg, chodników, obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z gospodarką drogową, w tym:
       - ocena stanu sieci drogowej;
       - planowanie zadań w zakresie remontów wraz z przygotowaniem dokumentacji i zgłoszeniem realizacji robót;
       - bieżąca kontrola wykonywanych robót remontowych;
       - rozpatrywanie wniosków, skarg i interwencji w zakresie utrzymania dróg miejskich;
   b) pełnienie funkcji inspektora nadzoru nad drogowymi robotami remontowymi wraz z rozliczeniem pod względem rzeczowym i finansowym;
   c) planowanie zadań związanych z utrzymaniem i remontem dróg miejskich;
   d) organizowanie i prowadzenie przetargów związanych z utrzymaniem dróg i zieleni w pasie drogowym;
e) przygotowanie procesu inwestycyjnego oraz realizacja zadań drogowych współfinansowanych przez Unię Europejską;
f) prowadzenie akcji zimowej;
g) opracowywanie opinii w sprawie przebiegu dróg;
h) zaliczanie dróg do określonej kategorii;
i) wydawanie zezwoleń na wykorzystanie dróg w sposób szczególny, tj.:
 na umieszczanie urządzeń niezwiązanych z gospodarką drogową;
 na zajmowanie pasa drogowego;
 na urządzanie zjazdów z dróg publicznych;
j) orzekanie o przywróceniu pasa drogowego do stanu poprzedniej użyteczności w razie jego naruszenia;
k) sporządzanie opinii w sprawach imprez na drogach miejskich;
l) ustalanie miejsc postojowych oraz pobieranie opłat za parkowanie pojazdów;
m) prowadzenie spraw z zakresu bezpieczeństwa ruchu drogowego:
 utrzymanie oznakowania pionowego, poziomego oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego na drogach gminnych i wewnętrznych stanowiących własność gminy;
 nadzór nad organizacją ruchu drogowego na drogach gminnych i wewnętrznych, w tym: zlecanie, zmiana lub opracowywanie projektów organizacji ruchu;
 obsługa Zespołu Doradczego ds. analizy i organizacji ruchu drogowego;
n) współpraca z właściwymi organami w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego;
o) prowadzenie spraw związanych z wypadkami drogowymi na drogach miejskich;
p) uzgadnianie oraz opiniowanie tras przejazdów nienormatywnych;
q) uzgadnianie tras inwestycji liniowych (woda, gaz, kanalizacje, ciepłociąg, energetyka, teletechnika), przebiegających przez drogi miejskie;
r) uzgadnianie lokalizacji ogrodzeń od strony dróg miejskich;
s) gromadzenie i przekazywanie danych o sieci dróg publicznych;
t) prowadzenie numeracji i ewidencji dróg oraz obiektów mostowych;
u) współdziałanie z jednostkami samorządu terytorialnego oraz innymi jednostkami organizacyjnymi i instytucjami w zakresie zarządzania drogami;
v) planowanie, budowa, eksploatacja oraz modernizacja oświetlenia ulicznego wraz z uwzględnieniem realizacji programu wymiany lamp oświetleniowych na energooszczędne;
w) planowanie i nadzór nad pracami porządkowymi wykonywanymi przez pracowników interwencyjnych;
x) realizacja zadań w zakresie odwodnienia terenu.